ઉજ્જૈન. તે કૃપાચાર્ય હતા જેમણે કૌરવો અને પાંડવોને નૈતિક જ્ઞાન, મુત્સદ્દીગીરી અને રાજકારણ શીખવ્યું હતું. તેઓ હસ્તિનાપુરના વાઇસ ચાન્સેલર હતા. તેમને અષ્ટ ચિરંજીવીઓમાંના એક માનવામાં આવે છે, એટલે કે એવું માનવામાં આવે છે કે તેઓ આજે પણ જીવિત છે.
મહાભારત અનુસાર, રુદ્રના એક ગણે કૃપાચાર્ય તરીકે અવતાર લીધો હતો. તેમણે કુરુક્ષેત્રના યુદ્ધમાં કૌરવોને સાથ આપ્યો હતો. કૌરવ સેનામાં બાકી રહેલા છેલ્લા ત્રણ લોકોમાંથી કૃપાચાર્ય પણ એક હતા. ગુરુ પૂર્ણિમા 2022 ના અવસર પર, 13 જુલાઈ, બુધવારે, જાણો ગુરુ કૃપાચાર્ય સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો.
આ કૃપાચાર્યના જન્મની કથા છે.
મહાભારત અનુસાર, ગુરુ કૃપાચાર્યના પિતાનું નામ શરદવન હતું, તેઓ મહર્ષિ ગૌતમના પુત્ર હતા. મહર્ષિ શરદ્વાને કઠોર તપસ્યા કરી અને દેવતાઓ પાસેથી દૈવી શસ્ત્રો મેળવ્યા અને ધનુર્વિદ્યામાં નિપુણતા પ્રાપ્ત કરી. આ જોઈને દેવરાજ ઈન્દ્ર પણ ગભરાઈ ગયા અને શરદ્વાનની તપસ્યા ભંગ કરવા માટે જનપદી નામની અપસરા મોકલી, તે જોઈને મહર્ષિ શરદ્વાનનું સ્ખલન થઈ ગયું. તેનું વીર્ય સળિયા પર પડ્યું, જેના કારણે તે બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયો. તેમને એક પુત્રી અને એક બાળકનો જન્મ થયો. એ જ છોકરો કૃપાચાર્ય બન્યો અને છોકરી કૃપા તરીકે પ્રખ્યાત થઈ. કૃપાચાર્ય અને તેમની બહેન કૃપાનો ઉછેર ભીષ્મના પિતા રાજા શાંતનુ દ્વારા થયો હતો.
યુદ્ધમાં કૌરવોને ટેકો મળ્યો હતો
મહાભારત અનુસાર હસ્તિનાપુરના કુલપતિ હોવાને કારણે તેમણે કૌરવોને યુદ્ધમાં સાથ આપ્યો હતો. આ દરમિયાન તેણે પાંડવોના ઘણા યોદ્ધાઓને પણ માર્યા હતા. યુદ્ધના અંત પછી, જ્યારે અશ્વત્થામાએ રાત્રે દ્રૌપદીના પુત્રોને છેતર્યા, ત્યારે કૃપાચાર્ય સાથે કૃતવર્મા બહાર ચોકી પર હતા. આ પછી આ ત્રણે જ ગયા અને દુર્યોધનને આ વાત કહી. દુર્યોધનના મૃત્યુ પછી, અશ્વત્થામા, કૃપાચાર્ય અને કૃતવર્મા અલગ થઈ ગયા.
કૃપાચાર્ય આઠ ચિરંજીવીઓમાંના એક છે.
ગુરુ કૃપાચાર્ય અમર છે. તેનો પુરાવો આ શ્લોક છે-
અશ્વથામા બલિવ્યાસો હનુમાનશ્ચ વિભીષણઃ ।
કૃપાઃ પરશુરામશ્ચ સપ્તેતૈઃ ચિર્જીવિનઃ ।
સપ્તતં સમરેન્નિત્યં માર્કણ્ડેયમથાષ્ટમ્ ।
જીવદવર્ષસ્તં સોપિ સર્વવ્યાધિવિવૃતઃ ।
એટલે કે, અશ્વત્થામા, રાજા બલી, મહર્ષિ વેદવાસ, હનુમાનજી, વિભીષણ, કૃપાચાર્ય, પરશુરામ અને ઋષિ માર્કંડેય – આ આઠ અમર છે.
